Artykuły przeglądowe
Wybrane publikacje
Dr Olga Gójska-Zygner dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem zawodowym z innymi lekarzami weterynarii publikując opisy przypadków (prezentujące rzadkie i interesujące dla innych lekarzy weterynarii przypadki kliniczne) zarówno w polskich jak i zagranicznych czasopismach weterynaryjnych, oraz artykuły przeglądowe adresowane do polskich lekarzy weterynarii (prezentujące aktualną wiedzę z zakresu chorób wewnętrznych psów i kotów) w polskich czasopismach weterynaryjnych. .
ZESPÓŁ SCHWARTZA-BARTTERA (SIADH) U PSÓW I KOTÓW – ZABURZENIE ENDOKRYNOLOGICZNE RZADKO ROZPOZNAWANE W PRAKTYCE WETERYNARYJNEJ.
Gójska-Zygner O. Zespół Schwartza-Barttera (SIADH) u psów i kotów – zaburzenie endokrynologiczne rzadko rozpoznawane w praktyce weterynaryjnej. Część I. Życie Weterynaryjne, 2019, 94(10), 678-683.
Gójska-Zygner O. Zespół Schwartza-Barttera (SIADH) u psów i kotów – zaburzenie endokrynologiczne rzadko rozpoznawane w praktyce weterynaryjnej. Część II. Życie Weterynaryjne, 2019, 94(11), 740-749.
Zespół Schwartza-Barttera określany jest również jako zespół nieadekwatnego wydzielania hormonu antydiuretycznego (syndrome of inappropriate antidiuretic hormone secretion - SIADH) lub też używane jest nieznacznie szersze określanie - zespół nieadekwatnej antydiurezy (syndrome of inappropriate antidiuresis - SIAD). Zespół ten spowodowany jest zaburzeniem endokrynologicznym równowagi sodu i wody w organizmie, w przebiegu którego dochodzi do nieadekwatnego wydzielania hormonu antydiuretycznego (wazopresyny argininowej) lub w rzadkich przypadkach na skutek mutacji genetycznej występuje stałe pobudzenie nerkowych receptorów dla wazopresyny. Obecnie SIADH uznawany jest za jedną z głównych przyczyn hipoosmolalności osocza krwi u hospitalizowanych ludzi. Pomimo wielu opisów SIAD w medycynie człowieka, u psów i kotów opisano dotychczas zaledwie 18 przypadków na świecie (15 u psów i 3 u kotów). Celem tej publikacji (praca przeglądowa podzielona na dwie części) było przedstawienie polskim lekarzom weterynarii aktualnej wiedzy na temat mechanizmu działania wazopresyny, przyczyn i typów SIAD, patogenezy SIAD, przebiegu SIADH u psów i kotów, rozpoznania tego zaburzenia oraz leczenia hiponatremii ze szczególnym zwróceniem uwagi na ryzyko rozwoju mielinolizy osmotycznej na skutek terapii.
Hiperaldosteronizm u psów z babeszjozą. Życie Weterynaryjne, 2019, 94(2), 134-141.
Gójska-Zygner O., Zygner W.
Nadprodukcja aldosteronu (hormonu mineralokortykosteroidowego) u psów i kotów prowadzi do rozwoju hiperaldosteronizmu, który może być pierwotny lub wtórny. W pierwotnym hiperaldosteronizmie zwiększone wydzielanie aldosteronu spowodowane jest niezależną produkcją hormonu przez aktywny guz nadnercza. We wtórnym hiperaldosteronizmie wzrost produkcji i wydzielania aldosteronu wynika z aktywacji układu renina-angiotensyna-aldosteron przez czynniki takie jak obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, obniżenie stężenia jonów sodu w osoczu krwi czy zmniejszenie przepływu krwi przez nerki. Wszystkie te czynniki stymulujące wykrywano u psów z babeszjozą i w 2015 roku autorzy tego artykułu stwierdzili występowanie wtórnego hiperaldosteronizmu u psów zarażonych Babesia canis (wyniki opublikowano na łamach czasopisma naukowego Veterinary Quarterly, doi: 10.1080/01652176.2014.981765 [LINK].W prezentowanym tu artykule przeglądowym omówiono fizjologię układu renina-angiotensyna-aldosteron oraz zaproponowano mechanizm rozwoju wtórnego hiperaldosteronizmu u psów z babeszjozą.
Udział polibromowanych eterów difenylowych (PBDE) w rozwoju nadczynności tarczycy u kotów. Życie Weterynaryjne, 2019, 94(1), 29-33.
Gójska-Zygner O.
Polibromowane etery difenylowe (PBDE) stosowane są w wielu gałęziach przemysłu jako inhibitory spalania (środki opóźniające palność) przy produkcji sprzętu elektrycznego i elektronicznego, artykułów plastikowych, mebli i innych produktów syntetycznych. W wielu pracach naukowych wykazano wzrost stężenia tych związków w tkankach ludzi i zwierząt. W oparciu o dotychczasowe badania wydaje się prawdopodobne, że PBDE mogą mieć udział w rozwoju nadczynności tarczycy u kotów. W prezentowanym artykule przedstawiono potencjalne zależności pomiędzy czynnikami ryzyka rozwoju nadczynności tarczycy u kotów a ekspozycją na PBDE.
Ponad 20 lat badań nad babeszjozą psów na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie. Medycyna Weterynaryjna, 2017, 73(10), 606-612.
Zygner W., Gójska-Zygner O., Górski P., Bartosik J.
Pierwszy przypadek babeszjozy u psa (pasożytniczej choroby spowodowanej zarażeniem pierwotniakiem z rodzaju Babesia) w Polsce stwierdzono w Lublinie w lipcu 1964 roku, natomiast opis tego przypadku opublikowany został na łamach weterynaryjnego czasopisma naukowego "Medycyna Weterynaryjna" przez lekarzy weterynarii z Wydziału Weterynaryjnego w Lublinie, prof. Edwarda Pinkiewicza oraz dr hab. Stanisława Grzebułę [LINK]. Jednakże, pierwsze dwa przypadki babeszjozy u psów w Warszawie stwierdzone zostały dopiero w 1994 roku (opublikowane w roku 1995) przez lekarzy weterynarii z Wydziału Weterynaryjnego w Warszawie, dr Cezariusza Hułasa i dr Artura Dobrzyńskiego [LINK]. Od tego czasu naukowcy i lekarze weterynarii opublikowali wiele prac badawczych poświęconych występowaniu babeszjozy u psów w Polsce, jak również ukazało się wiele publikacji naukowych poświęconych zarówno diagnostyce jak i patogenezie tej choroby. W wielu z tych prac mieli swój udział lekarze weterynarii z Wydziału Medycyny Weterynaryjnej w Warszawie. W prezentowanym artykule przedstawiono wyniki ponad 20 lat badań nad babeszjozą psów prowadzonych przez lekarzy weterynarii z Wydziału Medycyny Weterynaryjnej w Warszawie.
Akromegalia u kotów – spojrzenie polskiego lekarza weterynarii. Weterynaria po Dyplomie, 2014, 15(4), 14-15.
Gójska-Zygner O.
Prezentowany artykuł stanowi komentarz do dwóch artykułów przeglądowych autorstwa Wakayama J. i Bruyette D.S. na temat diagnostyki i leczenia akromegalii u kotów opublikowanego w polskim tłumaczeniu na łamach czasopisma "Weterynaria po Dyplomie". W artykule przedstawiono możliwości rozpoznawania i leczenia tej choroby u kotów w Polsce.
Skórny zespół paranowotworowy u kotów z grasiczakiem. Życie Weterynaryjne, 2014, 89(3), 204-207.
Gójska-Zygner O. , Karaś-Tęcza J., Rodo A.
Grasiczak (guz grasicy wywodzący się z komórek nabłonkowych) jest rzadką chorobą nowotworową u kotów prowadzącą do rozwoju choroby skóry jako zespołu paranowotworowego (odległe od guza i jego przerzutów zmiany patologiczne związane z chorobą nowotworową). Według wiedzy autorów nie opublikowano wcześniej w polskiej literaturze weterynaryjnej pracy przeglądowej na temat grasiczaka u kotów i spowodowanych jego obecnością zmian skórnych. W artykule tym przedstawiono aktualną wiedzę na temat patogenezy, diagnostyki i leczenia kotów z grasiczakiem i skórnym zespołem paranowotworowym.
Zespół Conna u psów. Życie Weterynaryjne, 2013, 88(12), 1019-1023.
Gójska-Zygner O. , Lechowski R.Zespół Conna u psów (pierwotny hiperaldosteronizm) jako rzadko występująca choroba endokrynologiczna u psów nie jest dobrze znany lekarzom weterynarii, i według wiedzy autorów nie opublikowano wcześniej żadnego artykułu na temat tej choroby w polskiej literaturze weterynaryjnej (z jednym wyjątkiem (Gójska-Zygner i Marciński 2013) artykuł opublikowany w czasopiśmie Weterynaria w Praktyce (artykuł zaprezentowany również na tej stronie internetowej w zakładce Opisy Przypadków)). Brak publikacji przeglądowej na temat zespołu Conna u psów w polskiej literaturze weterynaryjnej stanowił pewną lukę. Podkreślić tutaj należy fakt, że pierwszy opis dwóch przypadków przypuszczalnie pierwotnego hiperaldosteronizmu (dwa przypadki mężczyzn z nadciśnieniem, niewydolnością nerek oraz guzami nadnerczy z mikroskopowo stwierdzoną proliferacją komórek przypominających komórki warstwy kłębkowatej kory nadnerczy) opisał polski lekarz internista dr Michał Lityński w 1953 roku (dwa lata wcześniej niż dr Jerome W. Conn, od którego nazwiska pochodzi nazwa choroby) w Polskim Tygodniku Lekarskim. W związku z powyższym, autorzy prezentowanej tu pracy przeglądowej na temat pierwotnego hiperaldosteronizmu u psów uznali, iż praca ta stanowi uzupełnienie luki w polskiej literaturze weterynaryjnej, i oczywiście w publikacji tej poruszono również wątek dr Michała Lityńskiego jako najprawdopodobniej pierwszego odkrywcy pierwotnego hiperaldosteronizmu.
Oznaczanie kortyzolu u psów w praktyce klinicznej.
Gójska-Zygner O. Oznaczanie kortyzolu u psów w praktyce klinicznej. Część 1. Badanie krwi. Magazyn Weterynaryjny, 2013, 22(193), 615-623.
Gójska-Zygner O. Oznaczanie kortyzolu u psów w praktyce klinicznej. Część 2. Badanie moczu i inne testy. Magazyn Weterynaryjny, 2013, 22(195), 779-784.
Celem tej publikacji (praca przeglądowa podzielona na dwie części) było przedstawienie polskim lekarzom weterynarii zastosowań, protokołów i interpretacji wyników oznaczania kortyzolu w surowicy i moczu oraz wyników testów czynnościowych dla nadnerczy. Praca ta przeznaczona jest głównie dla studentów weterynarii oraz początkujących lekarzy weterynarii.
Cukrzyca u kotów.
Gadomska J., Gójska-Zygner O. , Wieczorek M., Jaros S. Cukrzyca u kotów. Część I. Etiologia i patogeneza. Życie Weterynaryjne, 2013, 88(6), 458-462.
Gójska-Zygner O. , Gadomska J., Wieczorek M., Jaros S. >Cukrzyca u kotów. Część II. Diagnostyka i leczenie. Życie Weterynaryjne, 2013, 88(7), 543-548.
W tych dwóch artykułach przeglądowych na temat cukrzycy u kotów (właściwie jedna praca przeglądowa podzielona na dwie części) zawarto podstawową aktualną wiedzę (rok 2013) z zakresu etipatogenezy, rozpoznania i sposobów leczenia tej choroby. Praca ta przeznaczona jest głównie dla studentów weterynarii oraz początkujących lekarzy weterynarii.
Badanie scyntygraficzne w diagnostyce nadczynności tarczycy u kotów. Życie Weterynaryjne, 2013, 88(3), 197-200.
Gójska-Zygner O. , Marciński P., Lechowski R., Kowalczyk P.
Badanie scyntygraficzne gruczołu tarczowego nie jest dostępną w Polsce metodą diagnostyczną (rok 2013). Celem tej publikacji było zaprezentowanie zalet tej metody polskim lekarzom weterynarii oraz zasygnalizowanie potrzeby wprowadzenia jej w praktyce weterynaryjnej w Polsce.
Zespół eutyreozy chorobowej w przebiegu babeszjozy psów. Zespół eutyreozy chorobowej w przebiegu babeszjozy psów">Życie Weterynaryjne, 2011, 86(4), 297-299.
Zygner W., Gójska-Zygner O.
Celem tej pracy przeglądowej było przybliżenie lekarzom weterynarii w Polsce występującego u ludzi i zwierząt zespołu eutyreozy chorobowej. W tej publikacji zespół eutyreozy chorobowej opisano na przykładzie babeszjozy psów (pierwotniacza choroba).
Niedoczynność tarczycy u kotów. Życie Weterynaryjne, 2011, 86(3), 205-207.
Gójska-Zygner O., Lechowski R.
Celem tej pracy przeglądowej było przybliżenie polskim lekarzom weterynarii niedoczynności tarczycy u kotów, jako rzadko występującej choroby endokrynologicznej u tego gatunku zwierząt, ze szczególnym uwzględnieniem różnicowania pomiędzy niedoczynnością tarczycy a zespołem eutyreozy chorobowej oraz problemów związanych z rozpoznaniem tej choroby.